Türkiye, 2053 Net Sıfır Emisyon Hedefi odağında 2035 yılına kadar olan dönemi kapsayan Ulusal Enerji Planı’nı açıkladı. Toplam 29,6 GW rüzgar hedefinin yer aldığı planda; 24,6 GW’ı kara üstü, 5 GW’ı ise deniz üstü hedefleri belirlendi. Sektörün uzun bir süredir beklediği hedef, Türkiye’nin deniz üstü rüzgardaki gayeleri için yeterli mi?
Rüzgar Enerjisi Dergisi’nin sorularını, Denizüstü Rüzgar Enerjisi Derneği (DÜRED) Yönetim Kurulu Başkanı Murat Durak cevapladı.
Deniz üstü rüzgar enerjisi 2023 yılına güzel bir haberle giriş yaptı. Türkiye Ulusal Enerji Planı’nda 2035 yılı için 5 GW deniz üstü rüzgar enerjisi hedefi açıklandı. GWEC’in yayımladığı rapora göre en yüksek deniz üstü rüzgar enerjisi potansiyeline sahip 4 ülke arasında yer alan Türkiye için 5 GW hedefi yeterli mi?
TC Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Türkiye Ulusal Enerji Planı’nda 2035 yılı için belirtilen 5 GW hedefi başlangıç için yeterli ve realistik bir hedeftir. Bu yaklaşımla ülkemiz DRES projeleri ile ilgili gerekli know how, finansman, inşaat gibi konuları öğretecektir. DRES süreçleri öğrenildikten sonra ileriki yıllardaki ulusal enerji planlarında hedefler revize edilebilir.
Açıklanan hedef, Türkiye’nin deniz üstü rüzgar enerjisinde bölgesel bir tedarik üssü olma planları için yeterli mi? Uluslararası düzlemde Türkiye’yi ön plana çıkarabilir mi?
Belki 5 GW tedarik zinciri için çekici olmayabilir. Ancak tedarik zinciri ile ilgili planlama yaparken sadece ülkemiz değil; civar ülkelerdeki piyasa yapıları da dikkate alınmalıdır. Civar ülkelerde 1100 GW’a yakın bir potansiyel bulunmaktadır. Bunun parasal anlamı ise 3 trilyon dolar civarındadır. Böyle bir pazar varken gerek sanayi ve gerekse de denizüstü RES yatırımlarının bu bölgeye kayacağı aşikardır. Aşağıdaki tabloda Dünya Bankası raporlarına göre civarımızda bulunan ülkelerin potansiyelleri görülmektedir.
DÜRED olarak kurulduğunuz günden bu yana deniz üstü rüzgar enerjisinde kamuoyu farkındalığı çalışmaları yürüttünüz ve gündem maddelerinizin en üst sırasında “politik hedef” yer aldı. DÜRED’in bundan sonraki ana gündem maddesi ne olacak?
DÜRED olarak kuruluşumuzdan bu yana 2 yıl geçmesine rağmen; ülkemiz enerji kamuoyunda çok ciddi bir farkındalık yarattık. Burada belirtmek isterim ki, sadece ülkemizde değil, civar ülkeler olan Ukrayna, Gürcistan, Azerbaycan gibi ülkelerde de webinar, seminer, konferans gibi etkinlikler ile ciddi farkındalık yarattık.
Denizüstü rüzgar enerjisi sadece elektrik üretim tesisi değil; aynı zamanda deniz kıta sahanlığı sınırlarını belirleyen stratejik bir tesistir. Aşağıdaki tablo WindEurope raporundan alınmıştır. Tablodan da görüldüğü gibi kıyıya 200 km mesafede DRES projeleri izin sürecindedir. Karaya daha yakın yapılabilecekken 200 km mesafelere çıkartılmıştır. Buraya dikkat etmek gereklidir.
Deniz üstü rüzgar enerjisinde bir santral için yatırımlara bugün başlansa; lisanslama ve izin verme prosedürleri, altyapı, kurulum çalışmaları ve tüm süreçlerin ardından Türkiye’nin ilk DRES’i ne zaman devreye alınabilir?
Karaüstü RES projelerinde gerçek bir başarı hikayesi yazan ülkemiz aynı başarı hikayesini denizüstü RES projelerinde de yazabilir. Karaüstü RES deneyimi ile denizcilik sektörünün bir araya getirilmesi gereklidir. Derneğimizin önemli çalışma alanlarından birisi de budur. Doğru bir planlama ve koordineli bir izin süreci ile 2030 yılında ilk denizüstü RES projemizin işletmeye girebileceğini düşünüyorum.
Türkiye’nin ilk DRES’i için ön plana çıkan bir bölge var mı? Yatırıma en uygun denizimiz hangisi?
Marmara ve Ege denizlerimiz ön plana çıkmaktadır. Yüksek nüfus ve dolayısıyla enerji tüketiminin yanında bu bölgelerde sanayi sektörü de gelişmiştir. Ülkemizin en gelişmiş limanları ile tersane sektörü bu bölgelerde yoğunlaşmıştır. Ayrıca bu bölgelerde yenilenebilir enerji ile ilgili ciddi bir ekosistem bulunmaktadır.
Türkiye deniz üstü rüzgar enerjisi sektörünün bundan sonraki hedefi nedir?
En önemli hedef, ilk projeye bir an önce başlayarak bu teknolojinin bir an evvel öğrenilmesidir. Ülkemiz bundan geri kalmamalıdır. Bölgesinde karaüstünde lider ülke olabildiği gibi denizüstü RES sektöründe de liderliği alarak civar ülkelere ekipman, know how, eğitim ihraç edebilir.
Derneğimizin konu ile ilgili girişimleri bulunmaktadır ve önümüzdeki haftalarda konu daha da somutlaşacaktır.
