COP 28 İklim Değişikliği Konferansı’nda anlaşmaya varılan yenilenebilir enerji kaynaklarının 3 katına çıkarılması hedefinin ardından analiz yayınlayan EMBER, kapasite artışının %90’ından fazlasının güneş ve rüzgardan geleceği, rüzgar kapasitesinin 2030’a kadar 3 kat, güneş kapasitesinin ise 5 kat artacağı tahmininde bulundu.
Enerji alanında çalışmalar yapan Londra merkezli düşünce kuruluşu EMBER, “Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Küresel Olarak Üç Katına Çıkarılmasına Yönelik Ulusal Hedeflerin İzlenmesi” başlığıyla yayınladığı yeni analizinde, 2030 yenilenebilir hedeflerini inceleyerek, küresel yenilenebilir kapasitenin 3 katına çıkarılması hedefine ulaşmak için gerekenleri karşılaştırmalı olarak değerlendirdi. Hükümetlerin yenilenebilir enerji kaynaklarındaki son büyümeyi dikkate alırsa, 2030 yılına kadar yenilenebilir enerji kapasitesinin 3 katına çıkarılmasının mümkün olduğunu belirten EMBER; Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı (IRENA), Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) ve COP Başkanlığı’nın, 1.5 derece hedefi için yenilenebilir enerji kapasitesinin 2030 yılına kadar 3 katına çıkarılarak 11,000 GW’a yükseltilmesi konusunda hemfikir olduğunu vurguladı.
IEA’nın açıkladığı “Bu artışın iklim için 10 yılda yapılabilecek en büyük eylem olduğu” vurgusuna dikkat çeken EMBER, yenilenebilir kapasite artışının %90’ından fazlasının güneş ve rüzgardan geleceğini, rüzgar kapasitesinin 2022’den 2030’a kadar 3 kat, güneş kapasitesinin ise 5 kat artacağını gösterdiğini belirtti. Mevcut planların 2030 yılına kadar yenilenebilir kapasitenin üçe katlanmasıyla nasıl uyumlu olduğunu görmek için ulusal yenilenebilir enerji hedeflerini masaya yatıran analizde, küresel bir üçe katlanmanın her ülkenin kapasiteyi üçe katlaması anlamına gelmediğine dikkat çekilerek, “Sıfıra yakın başlayıp üçe katlamak iddialı bir hedef değilken, bazı ülkeler yenilenebilir enerji kapasitesini üçe katlamanın gerçekçi veya gerekli olduğu noktanın ötesinde” değerlendirmesi yapıldı.
Analizde yer alan diğer değerlendirmeler, şu konu başlıklarından oluştu:
1-Hükümet hedefleri halihazırda yenilenebilir kapasitenin iki katına çıkarılmasını amaçlıyor
Hükümet hedefleri şimdiden 2030 yılına kadar yenilenebilir kapasitenin iki katına çıkmasını öngörüyor. Ulusal hedeflere göre, dünyanın dört bir yanındaki hükümetler 2022’de 3,4 TW olan yenilenebilir enerji kapasitesini 2030’da 7,3 TW’a çıkarmayı planlıyor. Belirtildiği üzere, 2030 yılında yenilenebilir kapasitenin dörtte üçünden fazlası güneş ve rüzgardan sağlanacaktır.
2-Ulusal hedefler yenilenebilir enerji kaynaklarının son dönemdeki hızlanmasını hesaba katmıyor
Birçok hükümetin hedefleri, dünya genelinde yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımında son dönemde yaşanan ivmelenmeyi yansıtmıyor. Örneğin, 12 ülke 2023 yılında 2030 hedeflerini karşılamak için gereken hızdan daha hızlı kapasite eklemeye hazırlanıyor. 22 ülkede rüzgar ve güneş enerjisi için muhtemel proje geliştirme hatları, 2030 hedeflerini karşılamak için gereken yenilenebilir kapasiteyi aşıyor. Dünya, sadece 2023’teki 500 gigavatlık tahmini konuşlandırmayı 2024’ten 2030’a kadar sürdürerek mevcut hedeflerine (yenilenebilir enerjinin iki katına çıkarılması) ulaşabilir ancak tüm işaretler daha hızlı bir büyüme eğrisine işaret ediyor.
3-Yenilenebilir enerjinin üç katına çıkarılması yakın
Yenilenebilir enerji kaynaklarının 2030 yılına kadar 3 katına çıkarılabilmesi için dünyanın yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımını her yıl %17 oranında artırması gerekiyor; böylece 2023 yılında 500 GW olan yenilenebilir enerji miktarı 2030 yılında yaklaşık 1,5 TW’a yükselecektir. Dünya bu yıllık büyüme oranına 2016 ile 2023 yılları arasındaki dönemde zaten ulaşmıştır. Ulusal hedeflerle elde edilen iki katına çıkma ile küresel üç katına çıkma arasındaki fark 3,7 TW’dir. Hükümetlerin hedeflerini yükseltmeleri ve kendi ülkelerindeki yenilenebilir pazar büyümesinin gerçek hızını yansıtan hedefler belirlemeleri gerekiyor.
4-Birçok ülkede daha yüksek hedeflere yer var
Aralarında Hindistan ve Suudi Arabistan’ın da bulunduğu 10 ülke, 2022 kapasitelerinin üç katına ulaşan ya da bunu aşan hedeflere sahip. Ayrıca, aralarında ABD’nin de bulunduğu 12 ülke, net sıfıra ulaşmak için küresel ortalamanın %40’ını aşan rüzgar ve güneş enerjisi üretim payı hedeflerine sahip. Ancak rapor, hedeflerini yükseltebilecek 4 ülkenin altını çiziyor: Avustralya, Japonya, Güney Kore ve Birleşik Arap Emirlikleri.
Analizde, ülkelerin kendi politika ortamlarını, mevcut yıllık yenilenebilir dağıtımını ve boru hattındaki yenilenebilir kapasiteyi değerlendirmeleri halinde, 2030 için daha iddialı ve yine de ulaşılabilir bir dizi hedef geliştirilebileceğini vurgulayan EMBER, bunun ulusal hedeflerin nerede olduğu, nerede olabileceği ve küresel bir üçe katlama hedefine ulaşmak için gerekenler arasındaki boşluğu daralttığına dikkat çekti.
Ayrıca analizde, COP28’den önce açıklamada bulunan Ember Küresel Elektrik Dönüşümü Analisti Dr. Katye Altieri’nin değerlendirmesine de yer verildi: “Dünya çapında yenilenebilir kapasitenin üç katına çıkarılması, iklim için bu 10 yılda yapılması gereken en büyük eylemdir. Hükümetler mevcut değişim hızını yansıtan hedefler belirler; güneş ve rüzgar enerjisi inşasını güçlendirmek için sağlam yeni politikalar uygularsa bu hedefe ulaşılabilir. Hükümetler yenilenebilir enerji kaynaklarında yaşanmakta olan devrimi henüz anlayabilmiş değil. Bugünkü hedefler çoktan eskimiştir ve güncellenmelidir. COP28’e yaklaşırken, liderler yenilenebilir enerjiyi üç katına çıkaracak küresel bir hedefi destekleme konusunda kendilerine güvenmelidir; bu hedefe ulaşmak her zamankinden daha mümkün görünmektedir.”
