Dergimizin bu sayısında rüzgar enerjisi sektörünün yakından tanıdığı, güvenilir ve başarılı bir kariyere sahip Habib Babacan ve firması Mature Capital’in çalışma alanlarıyla ilgili röportaj gerçekleştirdik. Keyifli okumalar dileriz…
Rüzgar enerjisi sektörünün tanıdığı isimlerden birisiniz. Sektör profesyoneli olarak kariyer yolculuğunuzdan bahsedebilir misiniz?
Enerji sektörüne ilk girişim, 2008’de Turcas Petrol’ün Elektrik ve Gaz Grubu’nda Proje ve İş Geliştirme ekibine dahil olarak başladı. Bu ekip içerisinde temel görevim, 1 Kasım 2007 sürecinde EPDK’ya başvurusu yapılmış rüzgar santrali projelerinin geliştirilmesiyle ilgili tüm hukuki, ticari ve mühendislik çalışmalarının sorumluluğuydu. Turcas’ta sonraki dönemlerde çalışmalarım iş geliştirme alanında devam etti ve pek çok rüzgar ve hidro projesinin incelemesi, değerlendirilmesi ve satın alma teklif süreçlerinde yoğun olarak çalıştım.
2014 yılında Nordex Türkiye ekibine Satış Müdürü olarak katıldım. Önceki işimde rüzgar projesi geliştirme tecrübelerim, iş geliştirme tarafında piyasadaki projeler ve yatırımcılar hakkında bilgi sahibi olmam, Nordex Türkiye ekibine ve rüzgar türbini satış işine hızlı bir şekilde adapte olmamı sağladı. Nordex Türkiye’de çok kısa zaman içerisinde önemli satış projelerinde yer alıp; Eksim Yatırım Holding, Ağaoğlu Enerji gibi önemli grupların satış sorumluluklarını aldım. 2017 yılında yapılan 1000 MW YEKA RES ihalesine hazırlık sürecinde, teknik ve ticari anlamda çok önemli bilgiler ve deneyimler elde ettim.
Nordex’te, 2018 yılında şirket yönetimine terfi ederek Nordex Türkiye ve Ortadoğu Bölgesi’nde önce Genel Müdür Yardımcılığı, sonrasında 2020 yılından itibaren Genel Müdürlük görevlerini üstlendim. Türkiye ve Pakistan’ın aktif olarak bulunduğu bu bölgede yaklaşık 4 GW’lık kurulu gücün ve toplamda 450 kişilik bir organizasyonun yönetilmesinde sorumlu olarak görevler aldım.
Nordex’te çalıştığım süre içerisinde yaklaşık 80 farklı projede yaklaşık 2 GW’lık projenin satışında görev aldım. Genel Müdür olarak görev yaptığım dönemde Türkiye organizasyonu hızlı bir şekilde gelişimini sürdürerek kurulu gücünü 2.1 GW’tan, 3.4 GW’a, çalışan sayısını ise 200 kişiden 400 kişiye çıkararak hızlı bir gelişim gösterdi. Eylül 2022’de kendi girişimim olan Mature Capital’i kurarak sektördeki çalışmalarıma devam ediyorum.
Enerji sektöründeki kariyer yolculuğunuzu değerlendirebilir misiniz?
2008 yılında çok bilinçli bir şekilde enerji sektöründe çalışmayı seçtim. O zamandan bu yana baktığımızda yaklaşık 15 yıldır sektörü ve yaptığım işleri severek çalışmaktayım. Gerek çalıştığım firmalardaki çalışma arkadaşlarımla gerekse sektör içerisindeki arkadaşlarımla pek çok önemli enerji yatırımı projesinde beraber çalıştık ve projeleri başarıyla gerçekleştirdik. Birçok sosyal projeyi arkadaşlarımızla birlikte geliştirdik, uyguladık ve pek çok olumlu sonuçlarını beraber deneyimledik. Sektördeki dernekler içerisinde görev alıp, çalışma dinamiklerinin değişmesinde, gelişmesinde yeni alanların açılmasında bizzat katkılarda bulundum. Tüm bu deneyimlere bakıldığında bu işlerin ancak severek yapıldığında gerçekleşebileceğini düşünüyorum. Gerek bu açından bakıldığında, gerekse gelecekle ilgili sektörde çalışma istediğim düşünüldüğünde, gelecek kariyer yolculuğum açısından ‘benim yolum enerji!’ diyebilirim.
Henüz kırklı yaşların başında olduğumu düşünürsek, önümde çalışma hayatına devam edebileceğim belki 25-30 yıllık bir süre var. Bundan önceki 15 yıllık çalışma döneminin, önümdeki 25-30 senelik süreç için bir başlangıç ve iyi bir temel olduğunu düşünüyorum. Bu ilk 15 yıllık çalışma döneminde yatırımcı ve ekipman tedarikçisi tarafında önemli projelerde çalışıp, ciddi tecrübeler elde etme imkanım oldu. Yatırımcı tecrübesi, yatırımlara bir ‘patron’ gözüyle bakma reflekslerinin gelişmesini sağladı. Enerji sektörünün genelinde hangi yatırımı ele alırsanız alın ekipman tedariki en önemli unsur olmuştur. Ekipman tedarikçisi deneyimi, yatırımlardaki bu önemli unsurun inceliklerini öğrenmemde çok önemli bir imkan sağlamıştır.
Şimdi yine aynı masanın farklı bir koltuğuna oturup, danışman kimliğimle ve kendi girişimimle devam ediyorum. Bu değişimle beraber gelecek bakış açısı değişikliğinin ve kendi girişimini kurma ve yönetme tecrübesinin bana enerji sektöründeki yolcuğumda önemli deneyimler kazandıracağına inanıyorum.
Yenilenebilir enerjideki profesyonel kariyerinize Mature Capital’i kurarak devam ediyorsunuz… Firmanız Mature Capital hakkında bilgi verebilir misiniz?
Mature Capital, Eylül 2022’de %100 kendi sermaye girişimimle İstanbul merkezli olarak kuruldu. Mature Capital çatısı altında, rüzgar başta olmak üzere yenilenebilir enerji alanındaki 15 yıllık bilgi ve birikimlerimi, Türkiye’nin dört bir yanındaki sektörün tüm yatırımcılarıyla ve sektöre yeni adım atmayı planlayan yeni yatırımcılarıyla paylaşmayı hedefliyorum. Mature Capital’in odak çalışma alanı; Türkiye yenilenebilir enerji sektöründeki birleşme ve satın-alma işlemlerinde alıcı veya satıcı taraflara teknik, ticari ve stratejik alanlarda danışmanlık hizmetleri sunmak. Bununla birlikte ikincil olarak, kendi profesyonel birikimimle uzmanı olduğum alanlarda katma değer üretebileceğim tüm hizmetleri piyasaya sunma hedefindeyim.
Yenilenebilir enerji sektöründe ‘birleşme ve satın-almalar’ konusundan bahsederek, Mature Capital olarak bu alandaki rolünüz hakkında bilgi verebilir misiniz?
Türkiye yenilenebilir enerji piyasasında birleşme ve satın-alma işlemlerine bakıldığında, daha çok satın-alma tarafında işlemlerin görüldüğünü söyleyebiliriz. Bu işlemlerde son dönemlerde hidro, jeotermal ve biyokütle projelerinden daha ziyade, rüzgar ve güneş tarafında işlemlerin daha aktif olarak görülmesi önümüze çıkmaktadır. Bu durumun ana sebepleri olarak, rüzgar ve güneş tarafında lisanslı ve lisansız proje sayılarının çok sayıda olması, projelerin yapımlarının ve işletmelerinin diğer santral tiplerine nispetle kolaylığı düşünülebilir.
Rüzgar piyasasına bakıldığında 2010-2019 dönemi, projelerin yoğun olarak yatırım öncesi dönemde el değiştirdiği ve nihai yatırımcısını bulan projelerin de yatırıma dönüştüğü bir dönem olarak geçti. Rüzgar piyasasındaki bugün işletme halinde olan yaklaşık 11,6 GW’lık portföye bakıldığında, yaklaşık 300’e yakın santral ve 200’e yakın farklı yatırımcının olduğu gözükmektedir.
Bu yatırımcıların pek çoğu farklı endüstrilerden enerji sektörüne giriş yapmış olan oyuncular olmakla birlikte, önümüzdeki dönemde bu yatırımcıların farklı farklı sebeplerden dolayı operasyonel santrallerini devretmeye başlayacağını ve rüzgar tarafında sektörün bu yönde bir konsolidasyon sürecinde olmasını bekliyoruz. Bu sürece yakın bir zamandan örnek olarak, Enerjisa Üretim’in Akhisar RES’i satın-alması gösterilebilir.
Güneş tarafında da özellikle 1 MW ve altı lisansız piyasada önce “Çağrı Mektubu” almış projelerin el değiştirildiği görüldü, sonrasında ise operasyonel 1MW ve altı projelerin el değiştirmesi yoğun olarak yaşandı ve yaşanmaya devam ediyor. Yatırım büyüklüklerinin rüzgara nispetle daha küçük olması sebebiyle güneş piyasasında çok daha aktif ve daha fazla sayıda işlemin görüldüğünü söyleyebiliriz. Yine yatırım ölçeğinin küçük olması ve yatırımların nispeten coğrafi olarak daha dağınık olmasından dolayı güneş tarafında bir konsolidasyon beklememekle beraber, satın-alma ve devir işlemlerinin aktif olarak benzer oyuncular arasında devam edeceği görüşündeyiz.
Mature Capital, başta rüzgar projeleri olmak üzere yatırımcı firmaların portföylerini genişletme sürecinde satın alacakları santralin, tüm teknik due diligence süreçlerinde yer almak, santralin teknik değerlendirilmesinin yapılması, tedarik ve bakım sözleşmelerinden santralin üretim performansına, santralin elektrik üretim lisansından ÇED Raporları’na kadar tüm yönleriyle incelenmesi ve yatırımcının doğru santrali, doğru değerle ve karşılaşabilecek riskleri de bilerek portföyüne katabilmesi için gerekli hizmetlerin verilmesi konusunda rol almasını hedeflemekteyiz. Bu anlamda, Mature Capital için birlikte çalışacağı yatırımcıların ‘İş Geliştirme Birimi’ gibi hareket edeceği söylenebilir.
Bu işlemlerde santralini devretmek isteyen yatırımcı içinse, santrallerini portföylerine maksimum fayda sağlayacak alıcı yatırımcı gruplara ulaştırılması önem arz etmektedir. Bu noktada ise, alıcı yatırımcı grupları kendi yatırım planları, piyasanın dinamikleri ve devrin yapılacağı zamanlama gibi hususlar önem arz etmektedir. Mature Capital olarak, gerek alıcı tarafta gerekse satıcı tarafta beraber çalışılacak yatırımcılara maksimum faydayı sağlamayı hedeflemekteyiz. Mature Capital’in bu hizmetleri sağlamadaki en büyük rekabet gücü; ‘niş’ sayılabilecek bu piyasada, piyasanın içinden gelmek, halihazırdaki pek çok santralin yapım ve operasyon geçmişine hakim olmak, sektör içerisindeki geniş ‘network’ kabiliyetlerinden gelmektedir.
Türkiye’nin yenilenebilir enerji sektöründeki yatırımcıları yönlerini yurt dışına çevirecekler mi? Bu konudaki görüşlerinizi paylaşabilir misiniz?
Özellikler, rüzgar enerjisi özelinde Türkiye’de rüzgar yatırımları konusunda ekipleri ve takımlarını kurmuş olan yatırımcı eğer ana iş kollarındaki işleri de iyi gidiyorsa, yeni rüzgar yatırımları konusunda yönlerini yurt dışına çevirecekler. Tecrübeli ekibe sahip ve rüzgar yatırımının inceliklerini öğrenmiş olan bu grupların, özellikle Avrupa Birliği içinde proje fırsatlarını değerlendirecekleri, yine birlik içerisinde özellikle Doğu Avrupa ve Balkanlar’daki fırsatlarla ilgileneceği görüşündeyiz.
Mature Capital olarak, orta ve uzun vadede Doğu Avrupa ve Balkan ülkelerindeki proje geliştirme gruplarıyla ilişkiler geliştirerek, Türkiye’deki yatırımcılarımızın bu açılımlarına da destek olmak gelecek hedeflerimiz arasında.
Yenilenebilir enerji sektöründe birleşme ve satın-almalar sadece enerji üretim projelerinde mi olacak? Bu konudaki görüşlerinizi paylaşabilir misiniz?
Türkiye’de, yenilenebilir enerji sektörüne geçtiğimiz 10 sene içerisinde YEKDEM kanunu çerçevesinde projelerde yerli ekipman, aksam ve bileşenler kullanılmasına yönelik verilen ilave teşvikler sayesinde ciddi bir yenilenebilir enerji sanayisi gelişti.
Gelişen bu sanayiyle birlikte, özellikle rüzgar türbini kanadı ve kulesi alanında ciddi ana üreticiler gelişirken, bu ana üreticilerin etrafında yan sanayi diyebileceğimiz daha küçük girişimler de oluşmaya başladı. Bu girişimler gelişimlerine de devam ediyor. Özellikle İzmir ve kuzeyi ile Marmara’nın güneyinde gelişimine devam eden bu sanayi girişimci üreticilerine önümüzdeki dönemlerde yenilerinin eklenmesini, mevcut firmaların yeni ortaklıklara gitmesini, yeni girişimlerin kendi aralarında birleşmeleri veya satın-almaları gibi işlemlerin önümüzdeki birkaç yıl içerisinde hızlı bir şekilde olmasını ve bu işlemlerin artmasını ön görüyoruz.
Oluşan ve gelişmekte olan bu sanayi, başta Türkiye’nin iç pazarı olmak üzere, dünyadaki yenilenebilir enerji pazarının büyüme ve gelişme hızıyla orantılı olarak gelişimine devam edecektir. Yenilenebilir enerjinin dünyada önümüzdeki 10 yıl için gelişim projeksiyonları da göz önünde bulundurulduğunda, bu alanda Türk sanayicisi için önemli yatırım fırsatlarının doğacağını düşünüyoruz.
Mature Capital olarak, gelişen bu sanayi ekosistemindeki ana üreticilerle ve yan sanayide oluşan ve gelişmekte olan orta ve küçük ölçekteki girişim ve üreticileriyle temaslarımızı geliştirmekteyiz. Söz konusu bu firmaların stratejilerinin ve büyüme potansiyellerinin belirlenmesi, olası birleşme veya satın-almalarla daha ciddi büyüme süreçlerinin içerisinde bulunmasında, bu firmalara destekler sağlayabileceğimizi ön görüyoruz.
Mature Capital’in ikincil hizmetlerinden de bahsedebilir misiniz?
Mature Capital bünyesinde ikincil hizmetler olarak, kendi profesyonel birikimimle uzmanı olduğum alanlarda katma değerli bilgi ve hizmetleri piyasaya sunmaktayız. İkincil bu hizmetlerin başında, ekipman tedarik ve bakım sözleşmelerinde yatırımcı veya ekipman satıcısı firmaya sözleşme danışmanlığı sağlamak geliyor. Enerji yatırımlarında, ekipman tedarik anlaşması genellikle projelerin en yüksek bedelli satın almasını oluşturmakla beraber, projelerin operasyon dönemindeki 10 veya 20 yılı ilgilendiren anlaşmalar olmaktadır. İlk yatırım dönemimdeki bu anlaşmaların dikkatli yapılması, yapım ve işletme dönemindeki pek çok maliyetin ve riskin bertaraf edilebilmesi açısından kritik önem arz etmektedir.
İkincil hizmetler kapsamında, banka ve sigorta firmalarına, kredi sağlayacakları veya sigorta edecekleri yenilenebilir enerji santrallerinin yapılacak işlemler öncesi, santrallerin elektrik üretim performanslarının değerlendirilmesi, ekipman tedarik ve bakım anlaşmalarının incelenmesi, gözden geçirilmesi veya bu kuruluşların kendileri tarafından belirlenecek kapsam dahilinde incelemelerin yapılması hizmetlerini verebilmekteyiz.
Son zamanlarda farklı alanlardaki pek çok sanayi firmasının kendi enerjisini üretmeyle ilgili arayışları var. Mature Capital olarak bu alanda bir hizmet sağlıyor musunuz?
Artan enerji maliyetleriyle birlikte mevzuatta sanayicilere elektrik tüketimlerine nispetle belli ölçeklerde güneş ve rüzgar santrali kurma izninin verilmesi, sektörde ciddi hareketlenmelere sebep oldu. Çatılarında imkanı olan pek çok sanayi tesisi farklı ölçeklerde güneş santrallerini kurup devreye aldılar. Rüzgar tarafında gelişmeler ise, projenin geliştirilmesi ve tedarik sürecinin teknik olarak daha meşakkatli olmasından dolayı daha yavaş ilerlemekte.
Mature Capital’in kurulmasında bu yana en çok destek talebinin geldiği alanın burası olduğunu söyleyebilirim. Bu alanda dikkat edilmesi gereken hususlar; seçilen araziye uygun rüzgar türbinin seçilmesi, üretim tahminlerinin iyi yapılması, türbin tedarik ve bakım sözleşmelerinin dikkatli bir şekilde yapılması. Tüm bu süreçlerin hızlı ve sağlıklı bir şekilde yapılması en büyük belirleyici etken olacaktır.
Mature Capital olarak, hali hazırda dört farklı sanayici grupla, bu alandaki çalışmaları nasıl yapabileceğimiz konusunda görüşmelerimiz sürüyor. Uygun bir iş planı çerçevesinde, kısa bir zamanda bu alandaki çalışmalara başlayabileceğimizi söyleyebilirim.
Mature Capital’in gelişimi nasıl gidiyor, orta ve uzun vadede hedefleri nelerdir?
Mature Capital, çok yeni bir girişim olarak hayata geçti ve kısa zaman içerisinde sektörden önemli bir ilgi gördü. Aralık 2022 itibarıyla ilk projelerinde yatırımcılarla çalışmaya başladı. Bu ilginin 2023 yılında da özellikle yukarıda bahsedilen ikincil hizmetler kapsamında artarak devam edeceğini öngörüyoruz. Birleşme ve satın-alma tarafındaki işlerle ilgili gelişmelerin ise daha çok yılın ikinci yarısında olmasını bekliyoruz.
Mature Capital’in orta vadedeki hedeflerine gelirsek, hedefleri iki başlık altında toplayabiliriz. Birincisi, odaklandığı yenilenebilir enerji alanında birleşme ve satın-almalar danışmanlığında konusunda Türkiye’de tercih edilen danışmanlık firmalarından olmak ve bu konuda ciddi bir referans birikimine sahip olmak. İkinci hedef ise, özellikle sözleşme danışmanlığı konusunda hizmetlerini yurt dışında yakın coğrafya ülkelerinde bulunan yatırımcılara ulaştırmak.
Mature Capital’in uzun vadedeki hedefleri ise, özellikle 2025 ve sonrası dönemde yabancı yatırımcıların Türkiye’ye yenilenebilir enerji piyasasına girişlerinde destek olmak, yabancı sermayenin Türkiye’ye gelmesini sağlamak. Bununla birlikte, Türkiye’de belli bir yatırım tecrübesine ve know-how’ına ulaşmış firmaların Türkiye dışı yatırımlarında destek olmak ve Türk yatırımcılarının büyümelerine yurt dışı yatırımlarıyla devam etmesini sağlamak.
Bahsi geçen bu hedefleri, Mature Capital bünyesinde ben ve çeşitli konularda dirsek temasında ve iş birliği içerisinde bulunduğumuz pek çok profesyonel arkadaşlarımızla beraber gerçekleştirebileceğimize inanıyoruz.
Son olarak, yer aldığınız sosyal projelere Mature Capital çatısı altında da devam edecek misiniz?
Elbette, yıllar içerisinde biriken bilgi ve tecrübeleri paylaşmanın bir sorumluluk olduğunu düşünüyorum. Özellikle, genç arkadaşlarımızın iş yaşamlarına başlamadan yenilenebilir enerji sektörünün gelişim potansiyeli hakkında farkındalık oluşturmanın pek çok genç arkadaşımızın kariyerlerinin erken dönemlerinde sektöre kazandırılması konusunda önemli olduğu kanaatindeyim.
Bu bağlamda, Mature Capital çatısı altında önümüzdeki dönemde üniversite ve meslek yüksekokullarında söyleşiler yaparak çalışmalarıma devam etmeyi planlıyorum. Bu kapsamda önceliği mümkün mertebe bu tarz konferans ve söyleşilere erişimi uzak olan okullara vermeyi düşünüyorum.
